ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ದೀಪಾವಳಿಗೆ ‘ಹಸಿರು ಪಟಾಕಿ’ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ
ಬೆಳಕಿನ ಹಬ್ಬ ದೀಪಾವಳಿ ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ, ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪಟಾಕಿಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿ ಹಸಿರು ಪಟಾಕಿಗಳಿಗೆ (Green Firecrackers) ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದೆಹಲಿಯಂತಹ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ನಿಯಮವನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿದೆ.
ಹಾಗಾದರೆ, ಈ ಹಸಿರು ಪಟಾಕಿ ಎಂದರೇನು ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪಟಾಕಿಗಳಿಂದ ಇದು ಹೇಗೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ? ಇಲ್ಲಿದೆ ವಿವರ:
ಹಸಿರು ಪಟಾಕಿಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಮತ್ತು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು
- ಪರಿಚಯ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ:
- ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಅಂಡ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ (CSIR) ಮತ್ತು ಅದರ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಿಸರ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (NEERI) ಈ ಪಟಾಕಿಗಳನ್ನು 2019 ರಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ.
- ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯತ್ಯಾಸ:
- ಹಸಿರು ಪಟಾಕಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪಟಾಕಿಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಶೇ. 30ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳನ್ನು ಹೊರಸೂಸುತ್ತವೆ.
- ಇವುಗಳು ಬೇರಿಯಮ್ ನೈಟ್ರೇಟ್ (Barium Nitrate) ನಂತಹ ಅಪಾಯಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ.
- ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ:
- ಕಡಿಮೆ ಗಾತ್ರದ ಶೆಲ್, ಕಡಿಮೆ ಕಚ್ಚಾವಸ್ತು, ಬೂದಿರಹಿತ ಸಂಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಹೊಗೆ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಗಾಗಿ ಧೂಳು ನಿರೋಧಕಗಳಂತೆ ನೀರಿನ ಆವಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಲೀಥಿಯಂ, ಆರ್ಸೆನಿಕ್, ಸ್ಟ್ರ್ಯಾಷಿಯಂ ಮತ್ತು ಸತುವಿನಂತಹ ನಿಷೇಧಿತ ಮತ್ತು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಲೋಹಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
- ವರ್ಗಗಳು: CSIR ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಹಸಿರು ಪಟಾಕಿಗಳು SWAS, SAFAL, ಮತ್ತು STAR ಎಂಬ ಮೂರು ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ.
ಹಸಿರು ಪಟಾಕಿ ಗುರುತಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ?
- ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ: ಗ್ರಾಹಕರು ಪಟಾಕಿ ಪ್ಯಾಕ್ ಮೇಲಿನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಹಸಿರು ಲೋಗೋ (CSIR, NEERI ಅಥವಾ PESO – ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಮತ್ತು ಸ್ಫೋಟಕ ಸುರಕ್ಷತಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಲೋಗೋ) ಮತ್ತು ಬಾರ್ ಕೋಡ್ ಅನ್ನು ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಹಸಿರು ಪಟಾಕಿಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
- ಮಾರಾಟ: ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಅಧಿಕೃತ ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆದ ಮಳಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಹಸಿರು ಪಟಾಕಿ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸುರಕ್ಷತಾ ಸಲಹೆಗಳು:
ದೀಪಾವಳಿಯಂದು ಹಸಿರು ಪಟಾಕಿ ಸಿಡಿಸುವಾಗ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಈ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ:
- ಪಟಾಕಿ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ನಡುವೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಂತರ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಿ.
- ಕೈಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಇರಿಸಿ ಕಿಡಿ ತಾಗಿಸಿ, ಬೂಟುಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ.
- ಆಟದ ಮೈದಾನಗಳಂತಹ ತೆರೆದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪಟಾಕಿ ಸಿಡಿಸಿ.
- ಪಟಾಕಿ ಸಿಡಿಸುವ ಸ್ಥಳದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಬಕೆಟ್ಗಳನ್ನು ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
- ಉದ್ದವಾದ ಅಥವಾ ಸಡಿಲವಾದ ಸಿಂಥೆಟಿಕ್ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಬೇಡಿ.
ಈ ದೀಪಾವಳಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಲಿನ್ಯದೊಂದಿಗೆ, ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿ ಆಚರಿಸಿ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಿ